Niniejszy tekst jest pisemną wersją wykładu otwierającego wydarzenie „Odpowiedzialność, wspólnota, Euro-pa. Dziedzictwo Kręgu z Krzyżowej dziś”. Odbyło się ono 2 września 2022 roku w Haus am Dom we Frankfur-cie nad Menem we współpracy z Fundacją „Krzyżowa” dla Porozumienia Europejskiego, Niemieckim Instytu-tem Spraw Polskich, Haus am Dom oraz Fundacją im. Freyi von Moltke na rzecz Krzyżowej.

Lekcje Kręgu z Krzyżowej

„Geopolityczne wakacje się skończyły”, zauważył niedawno polski dyplomata Marek Prawda. Epoka relatywnego dobrobytu i bezpieczeństwa, w jakiej żyliśmy w ostatnich dziesięcioleciach, zbliża się ku końcowi. Nadchodzą nowe czasy i wielkie wyzwania. Dziedzictwo Kręgu z Krzyżowej może nam pomóc stawić im czoła.

Dr hab. Robert Żurek

CZĘŚĆ I

Co wyróżniało Krąg z Krzyżowej

W Zielone Świątki roku 1942 zebrała się w dolnośląskiej Krzyżowej osobliwa grupa ludzi. Ludzi, których różniły wykonywane zawody, pozycje społeczne, światopogląd czy polityczne sympatie. Nie był to przypadek, tylko rozmyślne działanie, taki był Krąg z Krzyżowej.

Po tym spotkaniu nastąpiły dwa kolejne – jesienią 1942 roku i w Zielone Świątki 1943. W każdym z tych trzech spotkań brało udział od 10 do 11 osób. Nie byli to wszyscy członkowie Kręgu z Krzyżowej, ale tylu z nich mogło się zgromadzić w konspiracyjnych warunkach bez obaw, że zaraz zostaną odkryci przez policję polityczną.

Nina Lüders, po 13 latach pracy w Kreisau-Initiative e.V. - naszej partnerskiej organizacji w Berlinie - rozpoczyna nowy etap w swoim życiu zawodowym. Pełniąc funkcję dyrektorki zarządzającej, przez długi czas Nina była główną osobą kontaktową, współtworzyła dobre partnerstwo oraz coraz bliższą współpracę między naszymi organizacjami. Dzięki swojej wiedzy i sieci kontaktów wniosła do Krzyżowej wiele ważnych impulsów. Poza zawodowymi aspektami, wciąż postrzegamy ją jako niezwykle wartościową osobę, która z wielką empatią i zrozumieniem kształtuje komunikację i procesy związane z pracą. Będziemy więc tęsknić za Niną Lüders na wiele sposobów. Jednocześnie życzymy jej wszystkiego najlepszego na nowym etapie życia zawodowego i najserdeczniej dziękujemy za jej zaangażowanie, serce i duszę oraz pozostawione po sobie wspomnienia. Mamy nadzieję Nino, że Krzyżowa zawsze pozostanie w twoim sercu!

Polecamy pożegnalny artykuł, który o Ninie Lüders napisała Urlike Kind - członkini zarządu stowarzyszenia Kreisau Initiative e.V.

Robert Żurek i Dorota Krajdocha

12 grudnia 2022 odbyło się w Krzyżowej spotkanie ponad 100 uczestników projektu "Dialog Pokoleń" z powiatów świdnickiego, dzierżoniowskiego i wałbrzyskiego. Były trzy powody takiego spotkania: Zakończenie projektu, zbliżający się początek astronomicznej zimy oraz to, że każdy powód jest dobry, żeby się wspólnie dobrze bawić.

Realizacja przedsięwzięcia rozpoczęła się pół roku temu, 23 czerwca od konferencji otwierającej. W kolejnych miesiącach Seniorzy brali udział w zajęciach wyjazdowych, wyjazdach na koncerty i do teatru oraz rozmaitych warsztatach, których nie sposób zliczyć.

W dniach 12-14.12.2022 r. Część pracowników naszej Fundacji (głównie działów pedagogicznych) pojechała na wizytę studyjną do Berlina. Podczas trzech intensywnych dni, zespół odwiedził wiele instytucji i muzeów, gdzie mógł czerpać inspiracje do własnych projektów. W każdym z odwiedzonych miejsc oprowadzanie było skupione na aspektach pedagogicznych i merytorycznym przygotowaniu wystaw. Ma to szczególną wartość ze względu na przygotowywaną przez Fundację wystawę na temat II wojny światowej.

W poniedziałek odwiedziliśmy:
→ Jüdisches Museum Berlin - Muzeum Żydowskie w Berlinie

https://www.jmberlin.de/

Oprócz oprowadzania po Muzeum, odbyło się również spotkanie z działem pedagogicznym. Zostały przedstawione koncepcje i metody wykorzystywane do pracy z dziećmi i młodzieżą oraz zasady długoterminowych programów edukacyjnych. Ważnym elementem strategii Muzeum jest działalność włączająca dzieci i młodzież, która ma mniejsze możliwości uczestniczenia w kulturze oraz tych z trudnościami w uczeniu się lub z niepełnosprawnością. Dlatego ciekawymi przykładami ich działań była mobilna wystawa oraz programy online. 

→  7xJung – Dein Trainingsplatz für Zusammenhalt und Respekt (Ausstellung von Gesicht Zeigen)

https://www.7xjung.de/

Dla Ukraińskiej Szkoły w Warszawie, Krzyżowa miała być miejscem „Zielonej Szkoły", jednak grudniowy śnieg zmienił projekt w "Białą Szkołę".
Przez tydzień nauczyciele ukraińskiej szkoły prowadzili regularne zajęcia ze swoimi uczniami w Krzyżowej, uzupełnione o wycieczki po regionie i warsztaty artystyczne. W ramach rozkręcenia talentów twórczych młodzieży zaproponowano warsztaty stolarskie, malarskie i akrobatyczne.

Komunikat Grupy Kopernika

W dniach 24-26 listopada polsko-niemiecka Grupa Kopernika spotkała się w Warszawie na swoim czterdziestym posiedzeniu. Raport „Niemcy i Polska – odzyskać zaufanie“ podsumowuje wspólne refleksje członków Grupy.

prof. Waldemar Czachur, Warszawa

prof. Peter Oliver Loew, Darmstadt

15 grudnia 2022

Od 7 do 12 listopada 37 studentów i studentek z Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, Uniwersytetu im. Iwana Franki we Lwowie oraz Szkoły Alice-Salomon (Szkoła Zawodowa Zdrowia i Pracy Socjalnej) w Hanowerze spotkali się w Krzyżowej na wymianie młodzieżowej. 

Cały tydzień poświęcony był trudnemu tematowi "Migracja i ucieczka". Już podczas wzajemnego poznawania się było miejsce na osobiste rodzinne historie migracyjne lub uchodźcze. Zwiedzanie Krzyżowej uwypukliło historię migracji i ucieczki osób, które tu mieszkały (rodzina Von Moltke) i mieszkają obecnie (rodziny ukraińskie).

Udany finał polsko-niemieckiego projektu „Z tradycją w nowoczesność: innowacyjna edukacja ekologiczna i żywieniowa w kontekście europejskim” w dniu 26 października 2022

W ramach polsko-niemieckiej współpracy ponadnarodowej Fundacja „Krzyżowa” dla Porozumienia Europejskiego i Slow Food Germany zrealizowały pierwszy wspólny międzykulturowy projekt edukacyjny, poświęcony zrównoważonemu odżywianiu, którego odbiorcami była młodzież, dzieci, nauczyciele oraz edukatorzy.

W Krzyżowej ponad 100 uczestników i uczestniczek Forum Absolwentów Fundacji Roberta Boscha zajęło się tym tematem w drugi weekend października. Fundacja Roberta Boscha od dziesięcioleci wspiera międzynarodową wiedzę i rozwój społeczeństwa obywatelskiego w Europie Wschodniej, poprzez różne programy edukacyjne oraz promuje międzynarodowe spotkania i wymianę. Sieć absolwentów dała początek stowarzyszeniu MitOst, które było współorganizatorem tego weekendu. Nieprzypadkowo spotkanie odbyło się w Krzyżowej. Szczególnie w latach 2000. wiele seminariów odbyło się tutaj, a niektórzy pracownicy i członkowie gremiów Fundacji “Krzyżowa” są absolwentami programów Fundacji Boscha i członkami MitOst. Dla wielu uczestników i uczestniczek było to ponowne spotkanie z Krzyżową. 

Na terenie Fundacji „Krzyżowa” dla Porozumienia Europejskiego powstała siłownia plenerowa

Mieszkańcy Krzyżowej oraz osoby odwiedzające zabytkowy kompleks pałacowo – parkowy, znajdujący się na terenie Fundacji „Krzyżowa” już od kilku dni mogą korzystać z 5 stanowiskowej ogólnodostępnej siłowni plenerowej. Projekt zrealizowano w ramach programu „WzMOCnij swoje otoczenie” zorganizowanego przez Polskie Sieci Elektroenergetyczne.

Zapraszamy do zapoznania się z wystawą „Zrabowane. Wykorzenione”, która prezentowana jest w Pałacu w Krzyżowej.

Jest to wystawa edukacyjna przedstawiająca historię dzieci, które podczas II wojny światowej zostały „zrabowane” z krajów Europy Środkowej i Środkowo-Wschodniej przez niemieckie władze okupacyjne i wywiezione do Niemiec, gdzie miały zostać poddane procesowi germanizacji. Wskazuje ona także na współczesne przykłady łamania praw dziecka oraz zbrodni o znamionach ludobójstwa polegających na przymusowym przekazywaniu dzieci na wychowanie przez członków innej grupy.

Wystawa adresowana jest przede wszystkim do uczennic i uczniów w wieku 14-19 lat, oraz nauczycielek i nauczycieli, którym powinna służyć jako pomoc edukacyjna podczas warsztatów poświęconych historii zrabowanych dzieci.

Zapraszamy do zapoznania się z wystawą „1990. Narodziny nowej Europy”, która prezentowana jest w Pałacu w Krzyżowej.

Przybliża ona przemiany roku 1990, roku który był punktem zwrotnym w przezwyciężaniu dziedzictwa komunistycznego i kształtowaniu demokracji w krajach Europy Środkowej i Wschodniej, na przykładzie historii Polski, NRD, Czechosłowacji i Litwy.

Wystawa „1990. Narodziny nowej Europy” jest wystawą ruchomą, dostępną w języku polskim i angielskim. Prezentowana jest w Pałacu, na drugim piętrze, tuż przed Salą Majową.

Wystawie towarzyszy strona internetowa www.year1990.eu

Zbiór esejów, praktycznych wskazówek i inspiracji do prowadzenia przez Was wrażliwych kulturowo działań edukacyjnych.

pobierz wersję internetową (4 MB)

pobierz wersję drukowaną (30 MB)

 CZ

Metody neformálního vzdělávání
pro sociálně-ekologickou transformaci

Elektronická verze ke stažení:

Odvaha nerůst (PDF, 72DPI)
Přílohová část (PDF, 72DPI)

Na początku października Krzyżową odwiedziła Cristina Lee Maza – korespondentka amerykańskiego „National Journal”, dla którego pisze o obronności i polityce zagranicznej. W czasie wizyty w Krzyżowej rozmawiała z naszymi pracownikami oraz gośćmi, którzy uciekli z ogarniętej wojną Ukrainy. Artykuł, który ukazał się w „National Journal”, to ostatni z czterech reportaży na temat pomocy, jakiej Polacy udzielają ukraińskim Braciom i Siostrom, którzy po rosyjskiej inwazji opuścili swoją Ojczyznę. Zapraszamy do lektury: https://www.nationaljournal.com/

Przypominamy również, że wraz z naszymi partnerami z Niemiec – Kreisau-Initiative e. V. i Fundacją im. Freyi von Moltke na rzecz Krzyżowej, a także zespołem międzynarodowego Festiwalu Muzyki Kameralnej Krzyżowa-Music – prowadzimy zbiórkę darowizn na rzecz ukraińskich uchodźców w Krzyżowej: https://www.krzyzowa.org.pl/