Oświadczenie o uczestnictwie w projekcie.pdf

„ FREYA - miłość w czasach oporu” to film dokumentalny, który prezentuje historię Freyi von Moltke oraz jej męża Helmutha Jamesa, opozycjonisty zamordowanego przez nazistów w 1945 r.. Helmuth James von Moltke już w momencie przejęcia władzy przez Hitlera rozpoznał związane z tym niebezpieczeństwo dla Niemiec i całej Europy. Był jednym z twórców antynazistowskiej grupy, nazwanej potem Kręgiem z Krzyżowej. Jego żona, Freya, również zaangażowana w działania Kręgu, była gospodynią obrad grupy w dolnośląskim majątku rodzinnym w Krzyżowej. Trzynaście lat małżeństwa, wspólne zaangażowanie w opozycję antyhitlerowską, szczególnie zaś ostatnie miesiące Helmutha Jamesa, spędzone w więzieniu w oczekiwaniu na śmierć, to dramatyczne apogeum filmu, opowiedziane przez 90-letnią Freyę oraz przez poruszające fragmenty listów, jakie na pożegnanie pisali do siebie w pełnej świadomości bliskiego końca. Freya opowiada w filmie o całym swoim życiu, o dzieciństwie, o swej wielkiej miłości, która przetrwała śmierć i towarzyszyła jej przez całe życie, o tułaczce i nowej ojczyźnie w amerykańskim Vermont, o spotkaniach z Polską, i o tym, co było największą radością ostatnich 20 lat życia – powstaniu Międzynarodowego Domu Spotkań Młodzieży w dolnośląskiej Krzyżowej, który odwiedzała regularnie aż do 2004 r. Zmarła w styczniu 2010 r. w wieku prawie 99 lat. Jej pełną życia i humoru opowieść uzupełnia w filmie syn, Helmuth Caspar von Moltke.

„Berlin jest ochydny. Na Unter den Linden gęsta masa ludzi przelewa się podziwiając sztandary. Wczoraj oglądałem idiotyczny film o Igrzyskach Olimpijskich. Od razu zacząłem myśleć o emigracji. Już dawno żaden film tak mnie nie zdeprymował. Odczłowieczona masa ludzka, nic innego. A najgorsze, że bierze w tym udział tylu ludzi, o których mam dobre zdanie. Chyba nie widzą jakie to jest wstrętne i poniżające.“ Helmuth James w liście do Freyi latem 1936 r.

"Tak Kochanie, to jest koniec naszego życia. Dopiero w tym roku zrozumiałem, że za życie trzeba być wdzięcznym. Obydwoje wiedzieliśmy, że tę cenę może trzeba będzie zapłacić. Nie wiem, czy będę mógł do Ciebie jeszcze napisać. Każdy kolejny list piszę z myślą, że jest on moim ostatnim.” Helmuth James w liście do Freyi z berlińskiego więzienia Tegel we wrześniu 1944 r.

„Zawsze uważałam, że się opłacało. I dlatego nigdy nie byłam zupełnie zrozpaczona. Oczywiście nie było to łatwe, ale proszę was: stracić męża na polu walki to jeszcze grosze. Znacznie gorsze! Może wy tego nie rozumiecie, ale dla nas działania przeciwko nazistom, obojętnie jakie, były dobrą rzeczą! Natomiast pójść na wojnę dla Hitlera to koszmar!” – Freya w filmie

Czas trwania filmu: 87 min.

występują: Freya von Moltke, Helmuth Caspar von Moltke, Vivi Vassileva (marimba)
scenariusz i reżyseria: Antje Starost i Hans Helmut Grotjahn *
montaż: Anne Bernini
muzyka: Büdi Siebert
zdjęcia: Hans Helmut Grotjahn
produkcja: Antje Starost Film Produktion

*Antje Starost i Hans Helmut Grotjahn – damsko-męski duet scenarzystów oraz reżyserów filmów dokumentalnych, którzy wielokrotnie zostali nagrodzeni na niemieckich i międzynarodowych festiwalach filmowych. Ponadto, od 1981 roku, Antje Starost jest także producentką filmową.

Najbardziej znanym filmem pary jest „DER DIPLOMAT – Stéphane Hessel“, który obrazuje historię żołnierza francuskiego ruchu oporu, więźnia obozów koncentracyjnych Buchenwald oraz Dora, współautora tekstu Powszechnej deklaracji praw człowieka ONZ oraz autora manifestu Buntujcie się! (2011).

Film „FREYA - miłość w czasach oporu”, ze względu na swą ponadczasową wymowę, w Niemczech otrzymał miano „szczególnie wartościowego filmu dokumentalnego". Zobrazowana historia Freyi i Helmutha Jamesa von Moltke, członków Kręgu z Krzyżowej, jest pierwszym filmem Antje Starost i Hansa Helmuta Grotjahna pokazywanym w Polsce.

Szanowni Państwo,

Oddajemy w Państwa ręce materiały edukacyjne dotyczące problematyki uniwersalnej, a mianowicie postawy obywatelskiej odpowiedzialności oraz odwagi w obliczu zła. Przykład, w oparciu o który kwestia ta jest podejmowana, należy natomiast do dość nietypowych w realiach polskiego systemu edukacji. Jest nim bowiem osobista historia małżeństwa Freyi i Helmutha Jamesa von Moltke, członków niemieckiej organizacji antynazistowskiej, tzw. Kręgu z Krzyżowej.

Podstawowym pytaniem, z którym należy zmierzyć się już na wstępie jest to, dlaczego w polskiej szkole podejmować się prowadzenia lekcji na temat niemieckiej grupy opozycyjnej wobec rządów nazistowskich? Pytanie to jest ważne ze względu na zaniepokojenie, które mogą budzić doniesienia medialne o wypaczaniu prawdy historycznej na temat II wojny światowej. Świat mało bowiem wie o walce Polaków z niemiecką okupacją, o fenomenie, jakim było Polskie Państwo Podziemne, czy też tragicznych konsekwencjach polityki niemieckich władz okupacyjnych, która była przyczyną śmierci kilku milionów obywateli Polski. Czy wobec powyższego w polskiej szkole nie powinniśmy podejmować zatem tematów związanych przede wszystkim z historią naszego kraju, będących okazją do pogłębienia wiedzy na temat zasług i niejednokrotnie wyjątkowego heroizmu, jakim wykazali się Polacy podczas II wojny światowej?

Odpowiedź na tak postawione pytanie wydaje się oczywista. Nie powinna ona jednak prowadzić do uznania, iż podejmowanie refleksji nad europejską historią wyklucza namysł nad naszą rodzimą. Dlatego też wydaje się, że cenną inspiracją w procesie kształcenia młodego pokolenia może być również sięgnięcie do przykładów dość nieoczywistych. Ukazujących nie tylko warte promowania postawy, ale także pozwalających spojrzeć z zupełnie nowej perspektywy tak na nasze, polskie doświadczenia, jak i historię naszych najbliższych sąsiadów.

Takiej inspiracji dostarczyć może historia niemieckiej grupy opozycji antynazistowskiej, nazwanej Kręgiem z Krzyżowej. Nielicznej grupy odważnych ludzi, którzy swój sprzeciw wobec rządów Hitlera wywodzili nie tylko z troski o przetrwanie Niemiec – jak miało to miejsce w przypadku chyba najbardziej znanej grupy spiskowców skupionych wokół płk. Clausa von Stauffenberga, autora nieudanego zamachu na Hitlera z 20 lipca 1944 roku – lecz ze swego oporu wobec zła. Za ten moralny sprzeciw wielu z nich zapłaciło życiem.

Jak już zostało to wskazane, historię o tej grupie, a przez to o sytuacji panującej w Niemczech pod rządami nazistów, chcielibyśmy przedstawić przez pryzmat osobistych doświadczeń członków Kręgu z Krzyżowej, małżeństwa Freyi i Helmutha Jamesa von Moltke. Opowieść o ich życiu i trudnych, a w konsekwencji tragicznych wyborach, wydaje się bowiem niezwykle ważną – także dla nas, Polaków – inspiracją do podjęcia namysłu na temat uniwersalnych wartości, jakimi są odpowiedzialność i odwaga.

dr Robert Żurek
Członek Zarządu Fundacji „Krzyżowa” dla Porozumienia Europejskiego

****

Przeciw nazizmowi. Materiały edukacyjne.pdf

Oświadczenie o uczestnictwie w projekcie.pdf

W skład teki edukacyjnej wchodzi scenariusz lekcji, karta pracy, pomoce dydaktyczne, materiały źródłowe oraz biogramy. Dodatkowo załączone zostały teksty publicystyczne oraz popularnonaukowe, które  dostarczają bardziej szczegółowej wiedzy na temat historii oraz działalności Kręgu z Krzyżowej, jak również podejmują temat polskiej perspektywy na niemiecki ruch oporu.

Autorki scenariusza lekcji: Monika Gołdyn-Krul, Agnieszka Subik-Skonieczna

Recenzenci: Bartosz Kuświk, Paweł Nowak

Redakcja i opracowanie merytoryczne: Tomasz Skonieczny

Współpraca: Dominik Kretschmann, Bartłomiej Gasiulewicz

****

Scenariusz lekcji przygotowany został do przeprowadzenia zajęć w dwóch wariantach, zależnie od możliwości czasowych oraz preferencji nauczyciela:Wariant pierwszy zakłada wykorzystanie materiałów i środków dydaktycznych załączonych w niniejszej tece, w tym przede wszystkim materiałów źródłowych w postaci fragmentów listów małżeństwa Freyi i Helmutha Jamesa von Moltke oraz biogramów wybranych członków Kręgu z Krzyżowej.
Wariant drugi scenariusza uwzględnia dodatkowo projekcję wybranych fragmentów filmu dokumentalnego „Freya – miłość w czasach oporu”, zawierającego m.in. ustępy z listów mał­żeństwa Freyi i Helmutha Jamesa von Moltke czytane przez profesjonalnych aktorów oraz bogate ilustracje zdjęciowe, przybliżające sylwetki bohaterów historii.
Wszystkim z Państwa, którzy wyrażą zainteresowanie materiałami edukacyjnymi i będą chcieli przeprowadzić lekcje według scenariusza, Fundacja „Krzyżowa” przekaże bezpłatnie bezzwrotny egzemplarz filmu dokumentalnego „Freya – miłość w czasach oporu”.

W tym celu prosimy o kontakt z koordynatorem projektu, panem Dominikiem Całką, pod adresem mailowym: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript. lub numerem telefonu: +48 600 717 960.

Ze względu na wymogi projektu, w ramach którego powstały materiały edukacyjne, będziemy zobowiązani, jeżeli po przeprowadzeniu zajęć zechcą nas Państwo poinformować o tym fakcie. Prosimy jedynie o wypełnienie deklaracji, która znajduje się na stronie www wraz z materiałami edukacyjnymi, oraz o odesłanie jej skanu na wyżej podany adres mailowy.

Deklaracja służy wyłącznie sprawozdawczości i nie zawiera informacji objętych ustawą o ochronie danych osobowych.

W skład teki edukacyjnej wchodzi scenariusz lekcji, karta pracy, pomoce dydaktyczne, materiały źródłowe oraz biogramy. Dodatkowo załączone zostały teksty publicystyczne oraz popularnonaukowe, które dostarczają bardziej szczegółowej wiedzy na temat historii oraz działalności Kręgu z Krzyżowej, jak również podejmują temat polskiej perspektywy na niemiecki ruch oporu.

Scenariusz lekcji przygotowany został do przeprowadzenia zajęć w dwóch wariantach, zależnie od możliwości czasowych oraz preferencji nauczyciela:
Wariant pierwszy zakłada wykorzystanie materiałów i środków dydaktycznych załączonych w niniejszej tece, w tym przede wszystkim materiałów źródłowych w postaci fragmentów listów małżeństwa Freyi i Helmutha Jamesa von Moltke oraz biogramów wybranych członków Kręgu z Krzyżowej.
Wariant drugi scenariusza uwzględnia dodatkowo projekcję wybranych fragmentów filmu dokumentalnego „Freya – miłość w czasach oporu”, zawierającego m.in. ustępy z listów mał­żeństwa Freyi i Helmutha Jamesa von Moltke czytane przez profesjonalnych aktorów oraz bogate ilustracje zdjęciowe, przybliżające sylwetki bohaterów historii.
Wszystkim z Państwa, którzy wyrażą zainteresowanie materiałami edukacyjnymi i będą chcieli przeprowadzić lekcje według scenariusza, Fundacja „Krzyżowa” przekaże bezpłatnie bezzwrotny egzemplarz filmu dokumentalnego „Freya – miłość w czasach oporu”.

W tym celu prosimy o kontakt z koordynatorem projektu, panem Dominikiem Całką, pod adresem mailowym: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript. lub numerem telefonu: +48 600 717 960.

Ze względu na wymogi projektu, w ramach którego powstały materiały edukacyjne, będziemy zobowiązani, jeżeli po przeprowadzeniu zajęć zechcą nas Państwo poinformować o tym fakcie. Prosimy jedynie o wypełnienie deklaracji, która znajduje się na stronie www wraz z materiałami edukacyjnymi, oraz o odesłanie jej skanu na wyżej podany adres mailowy.

Deklaracja służy wyłącznie sprawozdawczości i nie zawiera informacji objętych ustawą o ochronie danych osobowych.

Projekt edukacyjny „Przeciw nazizmowi. Historia Freyi i Helmutha von Moltke” to wyjątkowa inicjatywa adresowana do młodzieży licealnej. Jest ona realizowana przez Fundację „Krzyżowa” dla Porozumienia Europejskiego oraz Fundację im. Freyi von Moltke.

Projekt „Przeciw nazizmowi" zakłada projekcje filmu "Freya - miłość w czasach oporu" oraz dyskusje wokół tematyki oporu i obywatelskiej odpowiedzialności. Inicjatywie tej towarzyszą również materiały edukacyjne przygotowane przez Fundację "Krzyżowa", które są dostosowane do realizowania zajęć w szkołach ponadpodstawowych. Oprócz lekcji, opartych na zaproponowanych scenariuszach, w całej Polsce odbywają się projekcje filmu, spotkania z autorami dokumentu oraz dyskusje panelowe.

Zapraszamy Państwa do zapoznania się ze szczegółami projektu!

Projekt edukacyjny „Przeciw nazizmowi. Historia Freyi i Helmutha von Moltke” realizowany jest przez Fundację „Krzyżowa” dla Porozumienia Europejskiego i Fundację im. Freyi von Moltke, przy wsparciu finansowym Willy Pitzer Stiftung i Die Beauftragte der Bundesregierung für Kultur und Medien.