(Nie)symboliczne pojednanie. Rozważania o relacjach polsko-niemieckich po 1945 roku, pod red. T. Skoniecznego

Publikacja jest próbą namysłu nad historycznym doświadczeniem zbliżenia polsko-niemieckiego oraz nauką, która dla nas, współczesnych, z niego płynie. Powstała ona w ramach projektu pt. „Dziedzictwo pojednania polsko-niemieckiego a budowanie Europy wartości”, który Fundacja „Krzyżowa” dla Porozumienia Europejskiego zrealizowała we współpracy i dzięki wsparciu Fundacji Konrada Adenauera w Polsce oraz Ośrodka „Pamięć i Przyszłość”. Do udziału w projekcie zaproszono kilkunastu ekspertów z Polski i Niemiec, a także Czech oraz Francji, reprezentujących różne dyscypliny naukowe, doświadczenia oraz opcje światopoglądowe, którzy od lat nie tylko zawodowo zajmują się problematyką pojednania w relacjach międzynarodowych, ale też żywo angażują się w dialog polsko-niemiecki.

Przypadająca w 2019 roku 30. rocznica Mszy Pojednania, która była wydarzeniem bezprecedensowym w powojennych relacjach polsko-niemieckich, jest ważnym impulsem do rozważań, do jakich wniosków prowadzi nas to historyczne (w podwójnym tego słowa znaczeniu) doświadczenie.

Patrząc na dzieje, i to nie tylko Europy, trudno byłoby wskazać analogiczny proces, który pozwalałby odpowiedzieć na fundamentalne i stale aktualne pytanie: Jak doszło do tego, że dwa narody, doświadczone tragiczną historią, zdolne były nawiązać ze sobą dialog, i to nie zainicjowany na poziomie rządowym, lecz zapoczątkowany oddolnie, inspirowany przez działania samych obywateli. Dialog, prowadzony bez wsparcia, a częstokroć wbrew stanowisku rządowemu, przerodził się w sieć silnych i złożonych wzajemnych powiązań, których źródeł próżno byłoby upatrywać wyłącznie w geograficznym sąsiedztwie. Stałe powracanie do pytań o dziedzictwo pojednania polsko-niemieckiego jest tym istotniejsze, że pojawiają się głosy kwestionujące dorobek tego zbliżenia, a jednocześnie odchodzi pokolenie świadków, które miało inne odniesienie do tragicznej historii XX wieku, w konsekwencji czego podważana jest kluczowa przyczyna (poczucie winy i odpowiedzialności za zło), która była dla wielu uczestników tego procesu główną inspiracją, aby się w niego zaangażować.

Publikację można pobrać z naszej strony w formacie PDF: „(Nie)symboliczne pojednanie. Rozważania o relacjach polsko-niemieckich po 1945 roku”.pdf