ALFRED DELP

Alfred Delp (ur. 15 września 1907 r. w Mannheim, zm. 2 lutego 1945 r. w Berlinie) – jezuita, teolog, niemiecki opozycjonista.

Alfred Delp urodził się jako najstarszy syn z sześciorga dzieci w mieszanej wyznaniowo rodzinie w Mannheim. Będąc czternastolatkiem wybrał wyznanie katolickie. W latach 1922-1926 był zaangażowany we współpracę z Biskupim Konwiktem w Dieburgu, działając w tym samym czasie na rzecz Związku Nowych Niemiec (Bund Neudeutschland). W latach 1928-1931, po nowicjacie w zakonie jezuitów, studiował filozofię. Po ich ukończeniu Delp został wychowawcą młodzieży w internacie Kolegium Jezuickiego w Feldkirch. Posadę tę obejmował do 1934 roku, by potem zostać prefektem w Kolegium St. Blasien. Od roku 1934 studiował teologię, a w 1937 roku przyjął święcenia kapłańskie. W latach 1939-1941 był redaktorem wpływowego katolickiego czasopisma „Stimmen der Zeit". Po wydaniu zakazu publikacji dalszych numerów, został rektorem kościoła filialnego  St. Georg w München-Bogenhausen.

Za sprawą Augustina Röscha, w latach 1942-1943, Alfred Delp zaczął intensywnie działać w Kręgu z Krzyżowej. Do tworzonych przez spiskowców planów nowego ładu wniósł – jako specjalista tej dziedziny – elementy katolickiej nauki społecznej. Delp uczestniczył w drugim i trzecim zjeździe w Krzyżowej. Starał się udzielać pomocy środowiskom żydowskim. Na potrzeby Kręgu opracował materiały poświęcone kwestiom robotniczym i chłopskim. 28 lipca 1944 roku aresztowano go w Monachium, a 11 stycznia 1945 roku tzw. Trybunał Ludowy (niem. Volksgerichtshof) skazał go na  karę śmierci. Wyrok wykonano 2 lutego 1945 roku w Berlin-Plötzensee.

HORST VON EINSIEDEL

Horst von Einsiedel (ur. 7 czerwca 1905 r. w Dreźnie, zm. 25 lutego 1947 r. w obozie Sachsenhausen) – niemiecki prawnik, ekonomista.

Horst von Einsiedel urodził się jako drugi z kolei syn w małżeństwie drezdeńskiej pary lekarskiej. W latach dwudziestych studiował na Uniwersytecie Wrocławskim prawo i politologię. Po zdaniu egzaminu referendarskiego, w 1930 roku, wstąpił do  SPD. W roku 1934 objął posadę w Statystycznym Urzędzie Rzeszy w  Berlinie, którą jednak wkrótce, z powodów politycznych, musiał opuścić. Po zwolnieniu pracował  w Urzędzie Rzeszy ds. Chemii. To wówczas jednym z jego najbliższych kolegów został Otto Heinrich von der Gablentz. Od roku 1940 Einsiedel należał do Kręgu z Krzyżowej, związany był blisko z Carlem Dietrichem von Trotha – znał go wcześniej jeszcze z czasów wspólnej działalności społecznej w tzw. Löwenberger Arbeitsgemeinschaft.

W ramach działalności w Kręgu z Krzyżowej, wspólnie z Moltkem i Peterem hrabią Yorck, opracowywał problematykę zasadniczych kwestii gospodarczo-politycznych, natomiast od 1942 roku skupił się bardzo mocno na zagadnieniach polityki agrarnej. Wziął udział w drugim i trzecim zjeździe w Krzyżowej i  wspólnie z Carlem Dietrichem von Trothem wywarł duży wpływ na gospodarczo-polityczne dyskusje w Kręgu. Po nieudanym zamachu z dnia  20 lipca 1944 roku, dzięki szczęśliwemu zbiegowi okoliczności, udało się Horstowi von Einsiedel dożyć w ukryciu w Berlinie końca wojny.

W sierpniu 1945 roku objął Wydział Zarządu nad Gospodarką w berlińskim magistracie, ale już w październiku  tego roku został aresztowany przez sowiecką tajną policję. Zmarł 25 lutego 1947 roku w niewyjaśnionych okolicznościach w sowieckim obozie internowania Sachsenhausen.

OTTO HEINRICH VON DER GABLENTZ

Otto Heinrich von der Gablentz  (ur. 11 września 1898 roku  w Berlinie, zm. 27 kwietnia 1972 roku w Berlinie) –  niemiecki politolog. Po wojnie profesor Freie Universität Berlin.

Otto Heinrich von der Gablentz pochodził z rodziny o tradycjach wojskowych. Podczas I wojny światowej był żołnierzem, został też ciężko ranny. W roku 1917 powrócił do Berlina. Jako oficer, oprócz służby, rozpoczął interdyscyplinarne studia nad organizacją i istotą państwa. Mocny wpływ wywarły na niego idee ruchów młodzieżowych. W początkach Republiki Weimarskiej propagował ideę porozumienia pomiędzy narodowymi i społecznymi ruchami oraz sprzeciwiał się ich konfrontacji. Politycznie czuł się bliski religijnemu socjalizmowi i ideom Paula Tillicha. W roku 1925 otrzymał posadę w Urzędzie Statystycznym Rzeszy i na początku lat trzydziestych kilkakrotnie brał udział w negocjacjach w sprawie reparacji wojennych. Po przejęciu władzy przez narodowych socjalistów, Gablentz został usunięty ze swego stanowiska. Pracował dla Grupy Ekonomicznej Chemische Industrie. Z żoną Ursulą (z domu Schröder) miał jednego syna.

W roku 1940 za pośrednictwem Horsta von Einsiedela poznał Helmutha Jamesa von Moltke. Chociaż nie wziął udziału w żadnym z głównych zjazdów w Krzyżowej, wkrótce należał do najbardziej aktywnych członków Kręgu z Krzyżowej, w którym opracowywał koncepcje nowego powojennego ładu politycznego w Niemczech. Wywarł znaczący wpływ na program ugrupowania. Po nieudanym zamachu z 20 lipca 1944 roku śledczym z gestapo umknęło jego uczestnictwo w konspiracji. Gablentz dożył końca wojny i w latach 1959-1966 pracował jako profesor nauk politycznych na Freie Universität Berlin. Był także współzałożycielem Unii Chrześcijańsko-Demokratycznej Niemiec (CDU). Zmarł w roku 1972 w Berlinie.

EUGEN GERSTENMAIER

Eugen Gerstenmaier (ur. 25 sierpnia 1906 roku w Kirchheim unter Teck, zm. 13 marca 1986 roku w Oberwinter koło Remagen) – teolog i polityk, po wojnie związany z CDU. W historii Republiki Federalnej Niemiec był posłem najdłużej pełniącym obowiązki prezydenta Bundestagu.

Eugen Gerstenmaier urodził się w protestanckiej rodzinie w Wittenberdze. Najpierw otrzymał wykształcenie jako kupiec tekstylny, potem studiował teologię i filozofię na uniwersytetach w Tybindze i Rostocku. Angażował się w ruch chrześcijański. W latach 1933-1934 występował przeciwko faszyzacji niemieckiej hierarchii kościelnej, za co został na krótko aresztowany. Po obronie dysertacji doktorskiej i przygotowaniach do pracy duszpasterskiej, od roku 1936 pracował w kościelnym urzędzie u biskupa Theodora Heckela w Berlinie. Ponieważ jako kierownik referatu ekumenicznego, także po 1939 roku, mógł swobodnie wyjeżdżać za granicę, miał on dla kręgów opozycyjnych szczególne znaczenie. 

Za pośrednictwem Hansa Bernda von Haeftena i Adama von Trott zu Solz zbliżył się do Kręgu z Krzyżowej i zaczął brać aktywny udział w jego pracach. Wziął udział w drugim i trzecim zjeździe opozycjonistów w Krzyżowej. Był także bardzo mocno zaangażowany w przygotowania do zamachu stanu z 20 lipca 1944 roku i należał do grona spiskowców wokół Stauffenberga. Zawsze opowiadał się za zamordowaniem dyktatora. W dniu zamachu przebywał w jego centrali przy Bendlerstrasse w Berlinie (obecnie Stauffenbergstrasse). Oskarżony potem przed Trybunałem Ludowym o zdradę stanu. Dzięki prywatnym powiązaniom Gerstenmaierowi udało się uniknąć kary śmierci. 11 stycznia 1945 roku skazano go na karę siedmiu lat ciężkiego więzienia. Z miejsca odosobnienia w Bayreuth zwolniony został dopiero przez oddziały amerykańskie.

W roku 1945 Gerstenmaier przejął kierownictwo protestanckiej organizacji humanitarnej (Hilfswerk der Evangelischen Kirchen in Deutschland) w Stuttgarcie. W latach 1954-1969, będąc członkiem CDU, sprawował funkcję prezydenta niemieckiego parlamentu. W latach 1956 do 1966 był wiceprzewodniczącym CDU. Zdeklarowany zwolennik integracji Niemiec z zachodem i budowania Unii Europejskiej. Bliski zaufany Konrada Adenauera. Zmarł w roku 1986.

HANS BERND VON HAEFTEN

Hans Bernd von Haeften (ur.  18 grudnia 1905 roku w Berlinie, zm. 15 sierpnia 1944 roku w Berlinie) – niemiecki prawnik.

Hans Bernd von Haeften dorastał wraz ze starszą siostrą Elżbietą i młodszym bratem Wernerem w Berlinie. Na nauki konfirmacyjne von Haeften uczęszczał wraz z rodzeństwem Sabine i Dietrichem Bonhofferami. Utrzymywał z nimi kontakt aż do śmierci.

Od jesieni 1924 roku studiował prawo w Berlinie i Monachium, a w semestrze 1928/1929 był na wymianie studenckiej w Cambridge. Już jako student poznał niebezpieczeństwo nazizmu. W 1930 roku poślubił Barbarę Curtius, córkę ówczesnego ministra spraw zagranicznych Rzeszy. Będąc sekretarzem Fundacji Stressemanna oczekiwał na konkretne stanowisko w Ministerstwie. W tym samym roku zaczął pracę zawodową jako pomocniczy pracownik niemieckiego konsulatu w Genewie. W czasie, gdy jako 27-latek otrzymywał pracę w Ministerstwie Spraw Zagranicznych, Hitler obejmował urząd kanclerza Rzeszy. Kolejne miejsca zawodowej pracy von Haeftena to: Kopenhaga, Berlin, Wiedeń, Bukareszt i ponownie Berlin.

Po tym, jak Haeften w Wiedniu zaryzykował konfrontację ze skorumpowanymi członkami partii nazistowskiej, naraził się hitlerowcom. Ministerstwo Spraw Zagranicznych wysłało go do Bukaresztu, gdzie do jego zadań należały sprawy mniejszości niemieckiej. W tym czasie w Siedmiogrodzie dochodziło do licznych sporów między stronnictwami niemieckimi. Haeften przeciwdziałał ciężkiej sytuacji, w której znalazł się Kościół w Siedmiogrodzie, gdy z niemieckojęzycznej ojczyzny docierał tam narodowy socjalizm. Zarówno z wewnątrz, jak i z zewnątrz, Kościołowi groziło wielkie niebezpieczeństwo. Haeften pomagał nurtom opozycyjnym i zdroworozsądkowym w Kościele, w granicach na jakie pozwalał mu na to sprawowany urząd.

W czasie wojny sprowadzono go do Berlina, gdzie był zastępcą kierownika wydziału informacyjnego Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Tu spotkał się ponownie z poznanym w roku 1933 w czasie studiów oksfordzkich Adamem von Trottem, który przedstawił mu Helmutha Jamesa von Moltke. Między obojgiem nawiązała się ścisła przyjaźń.

Z powodu swojego wyeksponowanego stanowiska Haeften nie wziął udziału w trzech naradach mających miejsce w Krzyżowej. Zastępował go jednak brat Werner, który po ciężkim zranieniu na froncie adiutantował Stauffenbergowi. W przeciwieństwie do niego Haeften opowiadał się jednak przeciw atakowi wyższych wojskowych na Hitlera, bardziej widział on przywódcę Rzeszy w roli sądzonego w czasie procesu.

Haeften stanął przed Trybunałem Ludowym 15 sierpnia 1944 roku. Tego samego dnia ogłoszono i wykonano na nim wyrok śmierci w Berlinie-Plötzense. Trzy dni wcześniej ochrzcił on swoje piąte dziecko, córkę Ulrykę.

THEODOR HAUBACH

Theodor Haubach (ur. 15 września 1896 we Frankfurcie nad Menem, zm. 23 stycznia 1945 r. w Berlinie) – niemiecki dziennikarz, polityk.

Theodor Haubach urodził się jako syn handlowca we Frankfurcie nad Menem. Ojca stracił będąc rocznym dzieckiem, wychowując się głównie pod opieką matki, która była Żydówką. W czasach szkolnych, które spędził w Darmstadt, przyjaźnił się z Carlo Mierendorffem. Ta relacja, także w późniejszym życiu, ze względów na podobieństwo zapatrywań politycznych, pozostała mu bliska. 

Po zakończeniu I wojny światowej, w której walczył jako żołnierz, angażował się w różne inicjatywy poetyckie. Studiował w Heidelbergu, Monachium i Frankfurcie nad Menem. Wraz z Mierendorffem wydawał czasopismo „Die Dachstube“. Dysertacją doktorską, którą napisał pod kierunkiem znanego filozofa Karla Jaspersa, obronił w 1923 roku, na Uniwersytecie w Heidelbergu. Potem przeprowadził się do Hamburga, gdzie został redaktorem jednej z wpływowych w kręgach socjaldemokratycznych gazet. W roku 1927 wybrano go do Rady Miejskiej. Od założenia republikańskiego Stowarzyszeniu Ochrony Flagi Rzeszy Czarno-Czerowono-Złotej był jej aktywnym członkiem. W roku 1929 został referentem prasowym Carla Severinga, ministra spraw wewnętrznych Rzeszy, a w 1930 roku – Alberta Grzezinskiego, berlińskiego prezydenta policji.

W latach 1930-1933 Theodor Haubach intensywnie współpracował z kręgiem socjalistów, wierzących protestantów skupionych wokół Paula Tillicha, oraz z redakcją czasopisma „Neue Blätter für den Sozialismus“. Swoją aktywność polityczno-społeczną zawdzięczał częściowo swojej matce, która żyła z nim i zajmowała się jego domem, jako że sam nigdy nie był żonaty, aż do swojej śmierci w 1939 r. Po przejęciu władzy przez narodowych socjalistów został na krótko aresztowany.

Po zwolnieniu próbował wpływać na podtrzymanie kontaktów pomiędzy związkami zawodowymi, pracownikami kolei państwowej i SPD. Aresztowano go ponownie 24 listopada 1934 roku i przez dwa lata więziono w obozie koncentracyjnym Esterwegen. Po zwolnieniu utrzymywał się z pracy przedstawiciela handlowego i agenta ubezpieczeniowego. Jesienią 1942 roku wziął udział w drugim z głównych zjazdów Kręgu w Krzyżowej.  Był początkowo przeciwnikiem zamordowania Hitlera, lecz zbliżył się później do kręgów działających wokół zamachowca Carla hrabiego von Stauffenberga. W tym kręgu, przez innych spiskowców, był postrzegany jako potencjalny rzecznik rządu. Po nieudanym zamachu z 20 lipca 1944 roku, udało mu się przedostać do południowych Niemiec. Potem zdecydował się jednak powrócić do Berlina, gdzie zatrzymało go gestapo.

15 stycznia 1945 roku nazistowski „Trybynał Ludowy” (niem. Volksgerichtshof) skazał Theodora Haubacha na karę śmierci. Wyrok wykonano 23 stycznia 1945 roku w Berlinie-Plötzensee.

PAULUS VAN HUSEN

Paulus van Husen (ur. 26 lutego 1891 roku w Horst [dzisiaj dzielnica Werne], zm. 1 września 1971 r. w Münster) – niemiecki prawnik.

Paulus van Husen wychowywał się w głęboko wierzącej katolickiej rodzinie lekarza, pochodzącego z Westfalii. Po zdaniu egzaminu państwowego z prawa, odbyciu służby wojskowej i krótkiej pracy referendarza prawnego, do 1918 roku walczył jako żołnierz w I wojnie światowej. Studiował w Monachium, Oxfordzie, Genewie. W roku 1920 przybył na Śląsk, obejmując najpierw funkcję asesora rejencyjnego, a potem zastępcy landrata. To tu poznał Hansa Lukaschka.

Paulus van Husen jako polityczny decernent przy prezydencie rejencji w Opolu miał wgląd w stosunki polsko-niemieckie. Po krótkim czasie uznawany był za jednego z głównych polityków Centrum na Śląsku. W latach 1934-1940 był radcą sądowym przy Pruskim Wyższym Sądzie Administracyjnym w Berlinie. Ze względu na odmowę przystąpienia do NSDAP zablokowano mu możliwości awansu. Od roku 1940 był rotmistrzem przy Naczelnym Dowództwie Wehrmachtu w Berlinie. W tymże roku rozpoczął regularną współpracę z Helmuthem Jamesem von Moltke i Peterem Yorckiem von Wartenburgiem.

W Kręgu z Krzyżowej van Husen przejął zadanie umacniania kontaktów z katolickimi kręgami kościelnymi. Wziął udział w trzecim spotkaniu w Krzyżowej. Był także powiązany ze spiskowcami planującymi zamach na Hitlera i w wypadku powodzenia miał zostać sekretarzem stanu w ministerstwie spraw wewnętrznych. Oburzenie sposobem traktowania środowisk żydowskich było jednym z głównych powodów, dla których związał się z opozycją antyfaszystowską.

Po zamachu na Hitlera, który miał miejsce 20 lipca 1944 roku, van Husen został aresztowany i po długim pobycie w więzieniu – 19 kwietnia 1945 roku – postawiono go wspólnie z jego przyjacielem Hansem Lukaschkiem przed nazistowskim „Trybunałem Ludowym”. Skazany został na trzy lata pozbawienia wolności w ciężkim więzieniu. Tydzień później, 25 kwietnia 1945 roku, sowieckie oddziały oswobodziły go z więzienia w Berlinie-Plötzensee. W tym samym 1945 roku Paulus van Husen został jednym z członków założycieli CDU w Berlinie. W latach 1949-1959 pełnił funkcję prezydenta Wyższego Sądu Administracyjnego w Nadrenii Północnej-Westfalii.

WILHELM LEUSCHNER

Wilhelm Leuschner (ur. 15 czerwca 1890 roku w  Bayreuth, zm. 29 września 1944 roku w Berlinie) – niemiecki działacz związkowy i polityk SPD, zaangażowany w zamach stanu z 20 lipca 1944 roku.

Wilhelm Leuschner urodził się w rodzinie rzemieślniczej w Bawarii i wychowywał się w trudnych warunkach. Z wykształcenia rzeźbiarz, w roku 1908 wstąpił do SPD. W latach 1909-1910 studiował na Akademii Sztuk Pięknych w Norymberdze. Pracował też w przemyśle meblarskim. Wziął udział w I wojnie światowej. Później został sekretarzem związku zawodowego w Darmstadzie i do roku 1926 stał na czele heskich lokalnych struktur  socjalistycznej organizacji młodzieżowej, tzw. Sozialistische Arbeiter-Jugend (SAJ). W międzyczasie ożenił się z Elisabeth Baatz, z którą miał dwójkę dzieci.

W latach 1922-1925 pełnił rolę przewodniczącego zarządu miejscowego SPD w Darmstadt. W roku 1924 wybrano go po raz pierwszy do heskiego landtagu. Do roku 1928 pełnił w nim funkcję wiceprzewodniczącego. Był ponadto członkiem Rady Miejskiej i członkiem prowincjalnego landtagu w Starkenburg. W roku 1928 został ministrem spraw wewnętrznych rządu heskiego. Należał do najbardziej wpływowych polityków i przywódców związków zawodowych doby Republiki Weimarskiej.

Po przejęciu władzy przez Adolfa Hitlera Leuschner zrezygnował z pełnionej dotychczas funkcji. Do jego bliskich współpracowników należeli Carlo Mierendorff i Ludwig Schwamb. Dnia 2 maja 1933 roku Leuschner, po wcześniejszym ciężkim pobiciu, został aresztowany przez ludzi z SA w Berlinie.

Będąc wówczas zastępcą przewodniczącego Zjednoczenych Związków Zawodowych w Niemczech (Allgemeinen Deutschen Gewerkschaftsbund – ADGB), w czerwcu 1933 roku Leuschner został zmuszony do towarzyszenia Robertowi Ley na kongresie Międzynarodowej Organizacji Pracy w Genewie. Leuschner zdystansował się tam jednak oficjalnie od narodowosocjalistycznego związku zawodowego Deutsche Arbeitsfront, kierowanego przez Leya. Już w drodze powrotnej z Genewy został aresztowany i do czerwca 1934 roku był przetrzymywany w  obozie koncentracyjnym w Lichtenburg. Po zwolnieniu pozostał pod kontrolą policyjną.

Do roku 1944 zarabiał na rodzinę prowadząc wytwórnię kurków do beczek piwnych. W jego firmie zatrudnienie znaleźli także inni byli działacze socjaldemokratyczni, jak: Hermann Maaß, Ernst Schneppenhorst i Friedrich Ebert junior. Leuschner utrzymywał w tym czasie kontakty z Juliusem Leberem, a za pośrednictwem Dietricha Bonhoeffera – także z opozycją mieszczańską. Po wybuchu wojny we wrześniu 1939 roku został aresztowany. Po 1939 roku utrzymywał intensywne kontakty ze środowiskiem późniejszego Kręgu z Krzyżowej, do którego zostaje wprowadzony przez Adolfa Reichweina w roku 1941. Nie brał udziału w żadnym ze zjazdów w Krzyżowej i dystansował się później od grupy z powodu sporu na temat kwestii związków zawodowych.

W związku z udziałem w  przygotowaniach do zamachu stanu z 20 lipca 1944 roku Leuschnera aresztowano 16 sierpnia 1944 roku i osadzono w obozie koncentracyjnym Ravensbrück. Później był przesłuchiwany w Szkole Policyjnej SS w Drögen. Była to siedziba gestapo, która była przygotowana do prowadzenia przesłuchań za pomocą tortur. Dnia 8 września 1944 roku Trybunał Ludowy skazał go na karę śmierci. Wyrok na Wilhelmie Leuschnerze został wykonany 29 września 1944 roku w Berlinie-Plötzensee.

CARLO MIERENDORFF

Carlo Mierendorff, wł. Carl Mierendorff (ur. 24 marca 1897 roku w Großenhain, zm. 4 grudnia 1943 roku w Lipsku) – niemiecki polityk (SPD), socjolog, ekonomista.

Carlo Mierendorff był synem hurtownika tkanin w Saksonii. Mając 10 lat przeprowadził się z rodziną do Darmstadt, gdzie udzielał się w ruchu młodzieżowym „Wandervogel” (Wędrowny ptak). W czasie I wojny światowej był ochotnikiem, a po wojnie – od 1918 do 1922 roku –  studiował filozofię i ekonomię. Uczęszczał na uczelnie w Heidelbergu, Freiburgu i Frankfurcie nad Menem. W roku 1923 obronił pracę doktorską poświęconą polityce gospodarczej KPD. W roku 1920 wstąpił do SPD. Ze względu na ponadprzeciętne zaangażowanie i niezawodność wybrano go w 1929 roku na kierownika Biura Prasowego. Został także bliskim współpracownikiem Wilhelma Leuschnera, heskiego ministra spraw wewnętrznych. W roku 1930 wybrano go na posła do Reichstagu. Już przed 1933 rokiem uważano Carlo Mierendorffa za zaciętego przeciwnika Josepha Goebbelsa i NSDAP. Wcześniej, bo już w 1931 roku udało mu się zwrócić uwagę opinii publicznej na tzw. Boxheimer Dokumente – plany budowy państwa narodowo-nacjonalistycznego.

W roku 1933, mimo wielu ostrzeżeń przyjaciół, Mierendorff powrócił do Niemiec z podróży po Szwajcarii. Wówczas to został aresztowany, torturowany i do 1938 roku przetrzymywano go w obozie koncentracyjnym. Po zwolnieniu udało mu się nawiązać kontakty z opozycją. Podobnie jak jego przyjaciel Theodor Haubach – związał się z Kręgiem z Krzyżowej. W gronie tym Mierendorff miał znaczny wpływ na przebieg społeczno-politycznych dyskusji. Udawało mu się także tonować przeciwności katolickiego i socjalistycznego światopoglądu, pomimo że nie wziął udziału w żadnym z głównych zjazdów w Krzyżowej. W czerwcu 1943 roku opracował wezwanie dla „Sozialistische Aktion” – rodzaju koalicyjnego ruchu oporu. Ambitne plany pokrzyżowała przedwczesna śmierć. Carlo Mierendorff zginął 4 grudnia 1943 roku w Lipsku podczas jednego z nalotów bombowych.

FREYA VON MOLTKE

Freya von Moltke  (ur. 29 marca 1911 roku w Kolonii, zm. 1 stycznia 2010 roku w Norwich, Vermont, USA) – niemiecka prawniczka, żona założyciela Kręgu z Krzyżowej –  Helmutha Jamesa von Moltke.

Freya von Moltke, córka Carla Theodora Deichmanna i jego żony Aday, wychowała się w Kolonii. Za radą matki, po ukończeniu szkoły średniej uczęszczała najpierw do szkoły rolniczej dla kobiet, a potem, po zdaniu matury, immatrykulowała się na studia prawnicze. Zakończyła je obroną dysertacji doktorskiej. W roku 1929 poznała Helmutha Jamesa hrabiego von Moltke, którego w 1931 roku poślubiła. W roku 1937 urodził się ich syn Helmuth Caspar, a w 1941 roku drugi syn – Konrad.

W czasie nieobecności męża Freya zarządzała dobrami w Krzyżowej. W systematycznie wysyłanej korespondencji Helmuth informował ją o swoich kontaktach i rozmowach. Freya była najbardziej zaufaną wspólniczką męża i regularnie brała udział w spotkaniach i dyskusjach w Krzyżowej i w Berlinie. Gościła i protokołowała spotkania w Krzyżowej. Uratowała wiele dokumentów źródłowych ugrupowania, które ukryła w pasiekach w Krzyżowej. Gestapo nie dowiedziało się o jej udziału w spisku. W przeciwieństwie do męża, o którego zwolnienie z więzienia bezskutecznie się starała, było jej dane przeżyć zakończenie wojny. 

Od 1947 do 1956 roku zajmowała się pracą społeczną. Ze swoimi oboma synami zamieszkała najpierw w Republice Południowej Afryki, ojczyźnie jej zmarłej teściowej. W 1960 roku przeprowadziła się do Norwich (Vermont, USA) do filozofa kultury Eugena Rosenstock-Huessy’ego. Rosenstock-Huessy wcześniej, w czasach młodości męża, mocno wpłynął na Helmutha Jamesa von Moltke. Angażowała się na rzecz zachowania dziedzictwa Kręgu z Krzyżowej, jak i przekształcenia dóbr w międzynarodowy ośrodek spotkań. Była honorową przewodniczącą Fundacji „Krzyżowa”, którą odwiedziła po raz ostatni w 2004 roku.

W 1999 roku otrzymała Międzynarodową Nagrodę Mostu Miasta Zgorzelec/Görlitz, a w 2009 roku nagrodę im. Adama Mickiewicza, przyznawaną przez Komitet Wspierania Współpracy Francusko-Niemiecko-Polskiej (Trójkąt Weimarski) za szczególny wkład w pojednanie i współpracę europejską. Zmarła w 2010 roku.

HELMUTH JAMES VON MOLTKE

Helmuth James von Moltke (ur. 11 marca 1907 w Krzyżowej, zm. 23 stycznia 1945 w Berlinie) – niemiecki prawnik wojskowy, założyciel organizacji Krąg z Krzyżowej.

Helmuth James von Moltke urodził się w Krzyżowej w 1907 roku jako najstarszy z pięcorga dzieci Helmutha hrabiego von Moltke i jego żony Dorothy.
Moltke odebrał wychowanie liberalne i pro społeczne. Uczęszczał do gimnazjum w Świdnicy, studiował prawo i nauki polityczne we Wrocławiu, Berlinie i Wiedniu. Po studiach współtworzył śląski ruch letnich obozów pracy w Lwówku Śląskim. Celem tego społeczno-politycznego ruchu, rozwijającego się w zacofanym gospodarczo regionie Wałbrzycha, było nawiązanie kontaktów między różnymi grupami społecznymi (młodymi robotnikami, chłopami i studentami).

Latem 1929 roku, w domu małżeństwa Schwarzwaldów nad jeziorem Grundlsee w Salzkammergut, Moltke spotkał po raz pierwszy swoją późniejsza żonę, córkę bankiera – Freyę Deichmann z Kolonii. W tym samym roku Moltke zdał we Wrocławiu prawnicze egzaminy aplikanckie. W październiku 1931 roku Helmuth ożenił się z Freyą Deichmann. Razem doczekali się dwóch synów: Konrada i Helmutha Caspara.

W 1932 roku małżeństwo Moltków przeniosło się do Berlina. W 1934 roku Helmuth James zdał egzamin asesorski. Moltke specjalizował się w prawie międzynarodowym. Jako adwokat wspierał Żydów i inne ofiary reżimu, którym pomagał wyjechać z Niemiec.

Po wybuchu wojny Moltke został powołany jako radca spraw zagranicznych w wywiadzie wojskowym do Berlina. Jako ekspert w dziedzinie prawa międzynarodowego domagał się stosowania obowiązujących przepisów, humanitarnego traktowania jeńców wojennych, zaprzestania deportacji i pacyfikacji oraz rozstrzeliwania zakładników.

W 1940 roku spotkał się z Peterem Yorckiem i od tego czasu trwała ich intensywna współpraca, która dała początek Kręgowi z Krzyżowej. Moltke sam będąc protestantem nawiązał kontakty z protestanckimi oraz katolickimi przywódcami kościelnymi i starał się zaangażować w prace Kręgu z Krzyżowej kierownictwo opozycji socjaldemokratycznej. Ponadto podczas licznych podróży zagranicznych udało mu się przeprowadzić rozmowy z przedstawicielami ruchu oporu w krajach okupowanych.

W listopadzie 1943 roku, kiedy jego mieszkanie zostało zbombardowane, Moltke przeprowadził się do Yorcków na Hortensienstrasse. 19 stycznia 1944 roku Moltke został aresztowany za ostrzeżenie przyjaciela, Ottona Kiepa, o grożącym mu zatrzymaniu. Udział Moltkego w działalności opozycyjnej wyszedł na światło dzienne dopiero po nieudanym zamachu na Hitlera z dnia 20 lipca 1944 roku.

11 stycznia 1945 roku Trybunał Ludowy skazał Helmutha von Moltke na śmierć, po czym 23 stycznia 1945 roku wyrok wykonano w więzeniu w Berlin-Plötzensee.

HANS CARL PETERS

Hans Carl Peters (ur. 5 września 1896 roku w Berlinie, zm. 16 stycznia 1966 roku w Kolonii) – prawnik, politolog, współzałożyciel CDU, Rektor uniwersytetu w Kolonii.

Hans Peters urodził się w rodzinie wyższego urzędnika administracyjnego, mocno zakorzenionej w wierze katolickiej. Studiował nauki przyrodnicze, prawo i politologię. Od roku 1923 był członkiem partii Centrum. Po habilitacji, w latach 1925-1928, oprócz pracy w administracji prowadził dodatkowo zajęcia na Uniwersytecie Wrocławskim. Potem otrzymał propozycję pracy od Carla Heinricha Beckera, pruskiego ministra ds. kultury, który chciał go zatrzymać w swoim resorcie. Wkrótce Peters awansował na generalnego referenta ds. uniwersytetów, został też wykładowcą na Uniwersytecie w Berlinie. W roku 1933 wybrano go na członka zarządu katolickiego Stowarzyszenia im. Josepha Görresa ds. Wspierania Nauki. Gremium to odrzucało światopogląd i przywódcze ambicje reprezentowane przez narodowosocjalistyczny reżim.

W  roku 1932, po tzw. zamachu pruskim, Hans Peters reprezentował przed Trybunałem Stanu pruski rząd przeciwko Franzowi von Papenenowi. Po przejęciu władzy przez narodowych socjalistów Hans Peters utrzymywał kontakty ze swoimi politycznymi przyjaciółmi z partii Centrum, szczególnie zbliżył się do współpracowników Bernharda Letterhausa, Jakoba Kaisera i Josefa Wirmera. Od roku 1940 nawiązał intensywne kontakty z Helmuthem Jamesem von Moltke i Peterem Yorckiem von Wartenburgiem. Od 1941 roku uchodził on też w Kręgu z Krzyżowej za specjalistę do spraw kultury i wyższych uczelni. Hans Peters brał udział w pierwszym i drugim zjeździe w Krzyżowej, a także uczestniczył w licznych spotkaniach członków ruchu oporu. Utrzymywał  też stały kontakt z biskupem Berlina – Preysingiem. Peters jako współpracownik Sztabu Dowództwa Sił Powietrznych w Berlinie miał sposobność nawiązania kontaktów z innymi grupami berlińskich opozycjonistów, przede wszystkim skupionych wokół  Ernsta von Harnacka i Ruth Friedricha – pracujących na rzecz pomocy Żydom. Pomimo, że Peters należał do ścisłego grona Kręgu z Krzyżowej, po niepowodzeniu zamachu z 20 lipca 1944 roku, jego kontakty z tą grupą zostały niewykryte przez gestapo. Udało mu się przeżyć wojnę. Był jednym z członków założycieli CDU. W latach 1964 do 1965 pełnił funkcję Rektora Uniwersytetu w Kolonii.

HARALD POELCHAU

Harald Poelchau (ur. 5 października 1903 roku w Poczdamie, zm. 29 kwietnia 1972 roku w Berlinie) – niemiecki duchowny pochodzący ze Śląska, teolog.

Harald Poelchau urodził się w rodzinie poczdamskiego pastora. W roku 1922 rozpoczął studia teologiczne na Protestanckiej Szkole Wyższej w Bethel. Później studiował na uniwersytetach w Tübingen i Marburgu. Następnie studiował opiekę społeczną na jednej z niemieckich prywatnych szkół wyższych. W kwietniu 1928 roku ożenił się z Dorothee Ziegele. Mieli  jednego syna. Po dwóch latach sprawowania funkcji prezesa Niemieckiego Zrzeszenia Sądów dla Nieletnich i Pomocy przy Sądach Młodzieżowych, obronił w 1931 roku dysertację doktorską u Paula Tillicha – wiodącego przedstawiciela religijnego socjalizmu. Od końca 1932 roku Harald Poelchau podejmował starania o mianowanie go duszpasterzem więziennym w Berlinie. W kwietniu 1933 roku został pierwszym duchownym zatrudnionym przez reżim narodowo-socjalistyczny w zakładzie karnym. Jako pracownik służby więziennej stał się on wkrótce ważnym wsparciem dla ofiar narodowo-socjalistycznej machiny przemocy. Setkom skazanych na karę śmierci towarzyszył w drodze na miejsce kaźni. Jego żona była także przeciwniczką nazistowskiego reżimu i wspierała pracę Poelchaua na rzecz osób prześladowanych. Od roku 1941 roku należał do grupy opozycjonistów skupionych wokół Helmutha Jamesa von Moltke. Wziął też udział w pierwszym zjeździe w Krzyżowej. Po nieudanym zamachu z 20 lipca 1944 roku, udało mu się przekazać wielu członkom rodzin spiskowców ostatnie wiadomości od uwięzionych opozycjonistów. Niezdekonspirowany  przed gestapo Poelchau dożył końca wojny.

Po zakończeniu wojny, Harald Poelchau pomagał przez jakiś czas przy odbudowie administracji wymiaru sprawiedliwości w sowieckiej strefie okupacyjnej, lecz wkrótce – pozbawiony iluzji, wyjechał na zachód. Został pierwszym ewangelickim duszpasterzem środowisk robotniczych landu Berlin-Brandenburgia. Wspólnie z Franzem von Hammersteinem zainicjował otwarcie miejsca edukacyjnego dla młodzieży, zwanego „Haus Kreisau” (Dom Krzyżowa), w Berlinie. Za swoje zaangażowanie w grupie Onkel Emil, która pomagała Żydom przeżyć w Berlinie podczas II wojny światowej, krótko przed swoją śmiercią został uznany za jednego spośród Sprawiedliwych wśród Narodów Świata. Umarł w roku 1972 w Berlinie.

ADOLF REICHWEIN

Adolf Reichwein (ur. 3 października 1898 roku w Ems, zm. 20 października 1944 r. w Berlinie) – pedagog, polityk kulturalny, profesor historii.

Ojciec Adolfa Reichweina był nauczycielem w szkole podstawowej. Reichwein już jako młody człowiek angażował się w działania ruchu młodzieżowego „Wandervogel” (Wędrowny ptak). Jeszcze przed maturą, podczas I wojny światowej, zgłosił się na ochotnika do wojska. Podczas walk został ciężko ranny. Po zakończeniu wojny działał z wielką energią na rzecz rozbudowy uniwersytetów ludowych, systemu dokształcania dorosłych i dalszego kształcenia nauczycieli. Studiował we Frankfurcie nad Menem i w Marburgu. Był zaufanym Carla Heinricha Beckera, pruskiego ministra kultury. W roku 1930 powołano Reichweina na stanowisko profesora historii i świadomości obywatelskiej w nowo otwartej Akademii Pedagogicznej  w  Halle. W tym samym roku wstąpił do Socjaldemokratycznej Partii Niemiec (SPD). Ze względów politycznych zwolniono go z funkcji profesora 24 kwietnia 1933 roku. Było to krótko po jego ślubie z nauczycielką i koleżanką z pracy – Rosemarie Pallat. Wspólnie mieli czwórkę dzieci.

W kolejnych latach Rechwein utrzymywał się pracując jako nauczyciel wiejski w Tiefensee koło Berlina, a potem jako kierownik działu edukacyjnego w Państwowym Muzeum Etnograficznym w Berlinie. Helmutha Jamesa von Moltke znał od lat 20. Od roku 1940 był w stałym kontakcie z ruchem oporu skupionym wokól niego i Petera Yorcka von Wartenburga. Reichwein wziął udział w pierwszym i trzecim zjeździe w Krzyżowej. Był także blisko związany z działalnością Juliusa Lebera i Wilhelma Leuschnera. W lecie 1944 roku utrzymywał łączność z opozycją wojskową. Dnia 22 czerwca 1944 roku, wspólnie z Juliusem Leberem, spotkał się z komunistycznymi opozycjonistami: Antonem Saefkowem i Franzem Jacobem. Ponieważ spotkanie inwigilowane było przez gestapowskiego szpiega, na początku lipca 1944 roku miało miejsce szereg aresztowań. Zatrzymano wówczas także  Juliusa Lebera i Adolfa Reichweina. Dnia 20 października 1944 roku nazistowski Trybunał Ludowy skazał Reichweina na karę śmierci. Wyrok wykonano jeszcze tego samego dnia w Berlin-Plötzensee.

AUGUSTIN RÖSCH

Augustin Rösch (ur. 11 maja 1893 roku w Schwandorf, zm. 7 listopada 1961 roku w Monachium) –  prowincjał jezuitów.

Augustin Rösch wychowywał się w katolickiej rodzinie. Jako osiemnastolatek wstąpił do zakonu jezuitów. W roku 1925 przyjął święcenia kapłańskie. W roku 1928 roku został generalnym prefektem, a potem rektorem szkoły jezuickiej Stella Matutina w Feldkirch. W roku 1935 wybrano go na prowincjała Prowincji Górnoniemieckiej Towarzystwa Jezusowego. Prześladowania jezuitów przez narodowych socjalistów przysparzały Augustinowi Rӧsch poważnych problemów. Wielokrotnie wstawiał się u władz za swoimi współbraćmi oraz w obronie praw kościelnych.

W roku 1941 Augustin Rösch poznał Helmutha Jamesa von Moltke i wziął udział w pierwszym zjeździe w Krzyżowej w roku 1942. Wprowadził także do Kręgu jezuitę Alfreda Delpa, który jako pedagog w szkole jezuickiej był mu podległy służbowo. Moltke spodziewał się, że zarówno Rӧsch, jak i Delp, przyczynią się do przezwyciężenia różnic wyznaniowych w grupie. Zależało mu, aby plany nowego, pohitlerowskiego porządku w Niemczech możliwie mocno wesprzeć na wartościach chrześcijańskich. W Kręgu Krzyżowej Rösch wywierał wpływ na sposoby rozwiązywania wielu dylematów wyznaniowych i kulturowo-politycznych. Udzielał również wielu praktycznych rad co do zachowania się podczas aresztowania i przesłuchania. Dzięki niemu nawiązano kontakty z wieloma katolickimi opozycjonistami.

Do końca był przeciwnikiem zamordowania Adolfa Hitlera i nie był bezpośrednio związany ze spiskiem planującym zamach na Hitlera. Po nieudanym zamachu z 20 lipca 1944 roku udało się Röschowi długo unikać aresztowania. Od września 1944 roku był poszukiwany, ale dopiero 11 stycznia 1945 roku gestapo ustaliło jego kryjówkę i aresztowano jezuitę. Podczas przesłuchania Augustin Rösch został ciężko okaleczony, udało mu się jednak dotrwać do końca wojny. Przetrzymywano go w berlińskim więzieniu położonym przy ul. Lehrter, ale na krótko przed wkroczeniem armii sowieckiej, dnia 25 kwietnia 1945 roku, Rӧsch, podobnie jak inni skazani, został wypuszczony na wolność. W 1953 roku otrzymał Wielki Krzyż zasługi Republiki Federalnej Niemiec (Großes Verdienstkreuz).

ADAM VON TROTT ZU SOLZ

Adam von Trott zu Solz (ur. 9 sierpnia 1909 w Poczdamie, zm. 26 sierpnia 1944 w Berlinie) – niemiecki prawnik oraz dyplomata.

Adam von Trott zu Solz urodził się 9 sierpnia 1909 r. w Poczdamie. Był piątym z ośmiorga rodzeństwa, dzieciństwo i młodość spędził w majątku rodzinnym Imshausen koło Bebry w Hesji. Studiował prawo w Getyndze, Monachium i Berlinie, dyplom uzyskując po obronie pracy „Filozofia państwa Hegla i prawo międzynarodowe” w roku 1931. Wkrótce uzyskał stypendium programu Rhodes Scholarship i studiował filozofię, nauki polityczne oraz gospodarcze na uniwersytecie w Oksfordzie. W Wielkiej Brytanii nawiązał wiele kontaktów, które będą ważne dla niego w przyszłości, między innymi z Helmuthem Jamesem von Moltke.

W roku 1933 Trott zu Solz wrócił do Niemiec, ale nie poparł nazistów. W rozmowie z angielskim przyjacielem, zdobycie przez nich władzy określił jako „straszne nieszczęście dla Niemiec”. Mimo swego zainteresowania karierą urzędniczą twierdził, że „służba prawu jednostki” ważniejsza jest dla niego od „służby państwu”. W latach 1933-1936 odbywał aplikację prawniczą. Pomimo urzędowych nacisków wzbraniał się przed wstąpieniem do NSDAP czy też innych organizacji nazistowskich. Trott zu Solz nawiązał wiele kontaktów z różnymi przeciwnikami systemu, w szczególności z socjalistycznymi grupami oporu.

W latach 1937-1938, korzystając z możliwości stypendium Rhodes Scholarship, zatrzymał się na dłużej w USA i w Chinach. Po powrocie stamtąd w 1939 r. bezskutecznie szukał pracy, nie rezygnując ze swojego zamierzenia, by nie wstępować do NSDAP. Odnawiał i rozszerzał swe kontakty z wieloma znajomymi, między innymi oficerami oraz pracownikami Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Na kilka miesięcy przed wybuchem drugiej wojny światowej Trott zaangażował się w Anglii w plan mający zapobiec bądź opóźnić wojnę. W tym celu został przyjęty przez brytyjskiego premiera Arthura Chamberlaina.

8 czerwca 1940 r. Adam von Trott zu Solz poślubił Claritę Tiefenbacher. Razem doczekali się dwóch córek. Po powrocie ze Stanów Zjednoczonych zdecydował się przyjąć posadę w Ministerstwie Spraw Zagranicznych i wstąpić do NSDAP. To wszystko służyło mu w następnych latach jako przykrywka dla wszelkiego rodzaju działalności konspiracyjnej. W latach 1940-1944 pracował w dziale informacji Ministerstwa Spraw Zagranicznych, a od listopada 1943 roku jako attaché dyplomatyczny. Praca ta dała mu możliwości dyskretnego troszczenia się o regularne kontakty z przeciwnikami nazizmu, zarówno w kraju, jak i za granicą: między innymi z grupami Hansa von Dohnanyi i Dietricha Bonhoeffera, czy też w urzędzie spaw zagranicznych i obrony Naczelnego Dowództwa Wehrmachtu.

Od roku 1941 Trott należał do ścisłego grona Kręgu z Krzyżowej. Jako pracownik Ministerstwa Spraw Zagranicznych, przede wszystkim jako kierownik referatu indyjskiego, miał okazję podróżować służbowo do zajętych bądź neutralnych krajów, gdzie szukał możliwości nawiązania kontaktu z aliantami. Jako polityczny rzecznik Kręgu starał się też, obok uznania dla niemieckich grup oporu, uzyskać zgodę na niewykorzystywanie militarnie w przyszłości państwa niemieckiego. Jasno określony przez niego cel wojny – bezwarunkowa kapitulacja Niemiec, jak i współpraca z przedstawicielami niemieckiego ruchu oporu, zostały jednak odrzucone przez aliantów. W czerwcu 1943 r., w czasie trzeciego głównego spotkania Kręgu w Krzyżowej, rozmawiano pod jego przewodnictwem o podstawach przyszłej polityki zagranicznej Niemiec, a także o  nowym porządku gospodarczym i ukaraniu zbrodniarzy nazistowskich.

Jako zwolennik ataku na Hitlera, w roku 1944 Trott zaangażował się w spisek służący jego obaleniu. W razie sukcesu zamachu był przewidziany na negocjatora z aliantami zachodnimi. Przez pośredników informował on Amerykanów i Brytyjczyków o nadchodzącej próbie przewrotu, starał się również o nawiązanie kontaktów ze Związkiem Radzieckim, włączając w to również przebywającego w Szwecji późniejszego kanclerza Niemiec – Willego Brandta. Próby te jednak były bezowocne.

W dniu 25 lipca, już po nieudanym zamachu na Hitlera, wyszły na jaw powiązania Trotta ze Stauffenbergiem i został aresztowany. 15 sierpnia Trybunał Ludowy skazał go na śmierć. Adam von Trott został stracony 26 sierpnia w berlińskim więzieniu Berlin-Plötzensee.

THEODOR HANS STELTZER

Theodor Hans Steltzer (ur. 17 grudnia 1885 r. w Trittau, zm. 27 października 1967 roku w Monachium) – oficer, po wojnie premier brytyjskiego rządu okupacyjnego w Szlezwiku-Holsztynie.

Theodor Stelzer pochodził z wielkomieszczańskiej rodziny z Szlezwika-Holsztynu. Studiując w Monachium nauki polityczne i ekonomiczne angażował się równocześnie w ruchu na rzecz dokształcania robotników. W czasie I wojny światowej służył jako żołnierz, potem od 1920 roku był landratem powiatu Rendsburg. Ponieważ w okresie Republiki Weimarskiej dał się poznać jako przeciwnik narodowego socjalizmu, wiosną 1933 roku utracił piastowany urząd. Nowe władze próbowały go zdyskredytować z powodu rzekomych finansowych niesystematyczności.  Oskarżono go też o zdradę stanu, gdyż w jednym ze swoich pism skierowanych do rządu austriackiego otwarcie skrytykował politykę narodowo-socjalistycznego reżimu. Z tego powodu był przez kilka miesięcy więziony. Ostatecznie jeDnak go ułaskawiono.

Theodor Steltzer w 1936 roku objął kierownictwo sekretariatu protestanckiego bractwa Michaelsbruderschaft z Marburga. W roku 1939, po ataku Niemiec hitlerowskich na Polskę, powołano go do służby w Wehrmachcie. Był od września 1939 roku szefem sztabu transportu kolejowego w okupowanej Polsce. Od roku 1940 służył jako pułkownik w Sztabie Generalnym Komendatury Wehrmachtu (Generalstab des Wehrmachtbefehlshabers) Norwegii w Oslo. W tym czasie utrzymywał stały kontakt z norweskim ruchem oporu.

W roku 1940, za pośrednictwem Otto Heinricha von der Gablentza, poznał hrabiego Helmutha Jamesa von Moltke i przyłączył się do Kręgu z Krzyżowej. W efekcie tego wziął udział w obu zjazdach w Krzyżowej w 1942 roku. Był także zwiazany ze spiskiem planującym zamach na Hitlera. Po nieudanym zamachu z 20 lipca 1944 roku Steltzer, który według spiskowców miał być rządowym administratorem Szlezwiku-Holsztynu, został służbowo wezwany do Berlina. Tam aresztowało go gestapo.

Dnia 15 stycznia 1945 roku Trybunał Ludowy skazał go na karę śmierci. Uratowali go norwescy opozycjoniści, którzy znaleźli dojście do Himmlera, który nakazał wstrzymanie egzekucji. Dnia 25 kwietnia 1945 roku, tuż przed wkroczeniem wojsk sowieckich, Steltzer został zwolniony z mieszczącego się w Berlinie przy ulicy Lehrter więzienia. Po wojnie Steltzer był członkiem założycielem CDU w Berlinie.  W latach 1945-1947 pełnił najpierw funkcję nadprezydenta, a potem premiera kraju Szlezwik-Holsztyn. W roku 1955 został mianowany prezydentem pełniącym obowiązki Niemieckiego Stowarzyszenia ds. Polityki Zagranicznej w Bonn, a rok później stał się prezydentem komisji UNESCO. Zmarł w roku 1967.

CARL DIETRICH VON TROTHA

 
Carl Dietrich von Trotha (ur. 25 czerwca 1907 roku w Krzyżowej, zm. 28 czerwca 1952 roku w Fox Lake, Illinois, USA) – niemiecki prawnik i ekonomista śląskiego pochodzenia, po wojnie nauczyciel akademicki.

Carl Dietrich von Trotha był kuzynem hrabiego Helmutha Jamesa von Moltke. Syn oficera dzieciństwo spędził w majątku Krzyżowa koło Świdnicy na Dolnym Śląsku. Od wczesnego wieku Trotha był zafascynował ruchem skautowskim, a odbyte podróże zagraniczne pomogły mu zrozumieć konieczność porozumienia europejskiego. W roku 1925 Trotha rozpoczął studia z zakresu nauk prawnych, ekonomicznych i społecznych. Po obronie pracy doktorskiej, w 1933 roku, i zdaniu egzaminu asesorskiego wstąpił do służby w Ministerstwie Gospodarki Rzeszy. Zajmował się tam problemami planowania produkcji i zaopatrzenia. W pracy spotkał osoby podobnie do niego myślące, jak na przykład Arvida Harnacka. Podtrzymywał także kontakt z kolegą ze studiów – Harro Schulze-Boysenem. W Kręgu z Krzyżowej, zarówno Trotha, jak i jego żona Margarete (z domu Bartelt), wywierali znaczący wpływ na sprawy gospodarczo-polityczne. Wspólnie z Horstem von Einsiedelem opracował też pismo pamiątkowe „Die Gestaltungsaufgaben der Wirtschaft“. Często spotkania odpowiedzialnych za sprawy gospodarcze członków Kręgu z Krzyżowej miały miejsce w mieszkaniu Trothów w Berlinie-Lichterfelde.

Carl Dietrich von Trotha nie wziął udziału w zjazdach w Krzyżowej. Jego zaangażowanie w prace Kręgu nie zostało wykryte przez gestapo, nawet po nieudanym zamachu z  20 lipca 1944 roku. Udało mu się dożyć końca wojny. Od roku 1948, do nagłej śmierci w wyniku wypadku podczas pobytu w Stanach Zjednoczonych w 1952 roku,  Trotha pracował jako wykładowca w Niemieckiej Wyższej Szkole Polityki w Berlinie.

MARION YORCK VON WARTENBURG

Marion Yorck von Wartenburg ( ur. 14 czerwca 1904 roku w Berlinie, zm. 13 kwietnia 2007 roku w Berlinie) – niemiecka prawniczka, żona współzałożyciela Kręgu z Krzyżowej – Petera Yorcka von Wartenburga.
 
Marion Yorck von Wartenburg wychowała się w rodzinie Winter, jako córka radcy w pruskim ministerstwie kultury. Początkowo zamierzała studiować medycynę, szybko jednak przeniosła się na studia prawnicze. W roku 1928, podczas pobytu w jednym ze śląskich majątków, poznała Petera hrabię Yorck von Wartenburg. Pod koniec maja 1930 roku, po ukończeniu studiów i obronie dysertacji doktorskiej, młodzi pobrali się.

Początkowo zamieszkali we Wrocławiu, ale w 1936 roku przeprowadzili się do mieszkania przy Hortensienstraße w Berlin-Lichterfelde. Miejsce to stało się jednym z najważniejszych miejsc spotkań ugrupowania Krąg z Krzyżowej. Marion hrabina Yorck brała udział w większości rozmów Kręgu i była uczestniczką wszystkich trzech zjazdów w Krzyżowej. Aktywnie uczestniczyła w pracach organizacyjnych ugrupowania. Po zamachu na Hitlera w 1944 roku została aresztowana, lecz udało się jej przeżyć koniec wojny. Po odbyciu aplikacji prawniczej pracowała od 1946 roku jako prawniczka i sędzina w Berlinie. Była jedną z pierwszych kobiet na stanowisku sędziego w Wyższym Sądzie Krajowym. Zmarła w 2007 roku w wieku 102 lat w  Berlinie.

PETER YORCK VON WARTENBURG

Peter Yorck von Wartenburg (ur. 13 listopada 1904 roku w Oleśnicy Małej na Dolnym Śląsku, zm. 8 sierpnia 1944 roku w Berlinie) – niemiecki prawnik i urzędnik śląskiego pochodzenia, współzałożyciel Kręgu z Krzyżowej i jeden z liderów próby zamachu stanu z 20 lipca 1944 roku.

Hrabia Peter Yorck von Wartenburg urodził się jako czwarte dziecko pruskiego landrata, pochodzącego z niemieckiego rodu hrabiowskiego Yorck von Wartenburg. W latach 1923-1926 studiował prawo i politologię –  najpierw w Bonn, a potem we Wrocławiu. W roku 1927 obronił dysertację doktorską, a w 1930 roku w Berlinie zdał egzamin asesorski. W tym samym roku poślubił doktor nauk prawnych – Marion Winter. Po krótkim okresie pracy w roli prawnika i referenta w tzw.  Pomocy Wschodniej – rządowym programie wspierania zagrożonych ekonomicznie regionów niemieckich, znalazł zatrudnienie w Prezydium Naczelnym we Wrocławiu. Następnie od 1936 do 1942 roku pełnił funkcję referenta kwestii zasadniczych przy komisarzu Rzeszy ds. kształtowania cen w Berlinie. 

Z powodu odmowy przystąpienia do NSDAP od 1938 r. pomijany był systematycznie w awansach. W tym czasie działał już w ruchu oporu. Jego współpracownikami z tego okresu byli: osobisty przyjaciel Fritz-Dietlof hrabia von der Schulenburg i Ulrich-Wilhelm hrabia von Schwerin von Schwanenfeld. Po pogromach z 9 listopada 1938 roku założył krąg dyskusyjny zajmujący się kwestiami praw zasadniczych w nowej konstytucji. Jako oficer rezerwy powołany został na początku wojny do służby wojskowej. W 1942 roku zaangażowano go w sztabie gospodarczym Wschód – komórce działającej na rzecz maksymalnego gospodarczego wykorzystania terenów okupowanych, podporządkowanej naczelnemu dowództwu sił zbrojnych III Rzeszy.

W styczniu 1940 roku rozpoczęła się ścisła współpraca Yorcka z Helmuthem Jamesem hrabią von Moltke. Wspólnie prowadzili, ewentualnie inicjowali, spotkania Kręgu z Krzyżowej. Bardzo często odbywały się one w mieszkaniu Yorcka, znajdującym się w Berlinie-Lichterfelde. Odmiennie od swojego przyjaciela Moltkego, Yorck wspierał pomysł zamachu stanu, który miałby poprzedzić zamach na Adolfa Hitlera. Kiedy Claus Schenk hrabia von Stauffenberg od września 1943 roku przygotowywał w Berlinie plany zamachu, doszło do zawiązania się ścisłego kontaktu z Yorckiem i należał on do najściślejszego kręgu konspiratorów.

Przewidywany na sekretarza stanu przyszłego kanclerza Rzeszy, po niepowodzeniu zamachu z 20 lipca 1944 roku, został jeszcze tego samego wieczoru aresztowany. Dnia 8 sierpnia 1944 roku Trybunał Ludowy skazał go na karę śmierci. Wyrok wykonano jeszcze tego samego dnia w Berlinie-Plötzense.